Εκδήλωση: Αέρας, ήλιος και νερό, αντίδοτο στην κρίση!

eco_site_noiseΗ κρίση είναι η ευκαιρία να σκεφθούμε τις λύσεις και τις προοπτικές που δίνει στην χώρα η αξιοποίηση του ήλιου, των κυμάτων, του αέρα, της γεωθερμίας και συνολικά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Την Τετάρτη 22 Ιουνίου, στις 7μμ, στο Πολιτιστικό Κέντρο Φλοίσβου (Ποσειδώνος 25, Π. Φάληρο) το Ποτάμι ανοίγει τα «πράσινα» χαρτιά του, υποδεικνύοντας ρεαλιστικές λύσεις αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας. Συνέχεια

Ενεργειακή πολιτική και νέα λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5»

ΣΥΝΟΨΗ

Η υλοποίηση της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα 5, ισχύος 660 MW και προϋπολογισμού 1,4δις ευρώ είναι μια στρατηγική επιλογή που συνεπάγεται τη δέσμευση της χώρας μας στην εκμετάλλευση των εγχώριων αποθεμάτων, αλλά και εισαγόμενου, λιγνίτη για τα επόμενα 30 – 40 χρόνια. Η επιλογή αυτή εγείρει σημαντικά ερωτήματα για την οικονομική βιωσιμότητα της, τη συμβατότητα της με την εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική για την ενέργεια και το κλίμα, αλλά και τις τοπικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές της επιπτώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ΔΕΗ και κυβέρνηση παραδέχονται σήμερα ότι η νέα μονάδα δε θα είναι βιώσιμη αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να επιτύχει εξαιρέσεις από την ΕΕ τόσο σε ότι αφορά τα δικαιώματα διοξειδίου του άνθρακα, όσο και τα όρια εκπομπών των υπολοίπων ρύπων. Σημαντικά επίσης εμφανίζονται και τα προβλήματα χρηματοδότησης της επένδυσης. Συνέχεια

Κρατισμός και υδρογονάνθρακες το νέο όραμα για το Περιβάλλον και την Ενέργεια;

Κρατισμός, υδρογονάνθρακες και αοριστία ήταν συνοπτικά το περιεχόμενο των προγραμματικών δηλώσεων του ΥΠΑΠΕΝ κ. Λαφαζάνη. Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τσιρώνης προσπάθησε ανεπιτυχώς να καλύψει το έλλειμμα του πολιτικού του προϊστάμενου σε μια ομιλία χωρίς δομή, χωρίς σχέδιο, χωρίς ειρμό, ενώ αρκετά από τα θέματα που έθεσε βρίσκονται εκτός των αρμοδιοτήτων του. Συνέχεια

Κακή η αρχή της κυβέρνησης για το περιβάλλον

topotamilogoΗ σύσταση νέου Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα μπορούσε να είναι ένα θετικό βήμα προς την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε τομείς, όπως η ενέργεια και η γεωργία, με στόχο την επίτευξη μιας βιώσιμης ανάπτυξης, μιας στροφής προς την πράσινη οικονομία. Όμως τίποτα δεν συνάδει προς μια τέτοια κατεύθυνση. Συνέχεια

Εθνική Στρατηγική για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

(ενημέρωση Ιανουάριος 2016)

ΣΥΝΟΨΗ

Η ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας – αν υπήρχε – θα έπρεπε να στοχεύει στην «ενεργειακή στροφή» προς ένα σύστημα χαμηλής κατανάλωσης βασισμένο στις ΑΠΕ με σταδιακή απεξάρτηση από το λιγνίτη και τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα. Ειδικά μετά τη «Συμφωνία του Παρισιού» στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP21), θα έπρεπε να αναθωρηθούν προς τα πάνω οι στόχοι για το 2020 και να τεθούν φιλόδοξοι στόχοι για το 2030 και τελικά τη μετάβαση σε ένα ηλεκτρικό σύστημα μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών ως το 2050.

Θα πρέπει να υπάρχει σταθερότητα τόσο στην ενεργειακή πολιτική (διαμόρφωση ενεργειακού μείγματος, σύστημα στήριξης των ΑΠΕ, φορολογία), όσο και στη διαδικασία των αδειοδοτήσεων. Επιπρόσθετα, πρέπει να ενθαρρυνθούν και να στηριχθούν προσπάθειες για ανάπτυξη νέων τεχνολογιών ΑΠΕ, πάντα με τη συνεργασία και την καθοδήγηση των Πανεπιστημίων και των ερευνητικών ιδρυμάτων. Στόχος για τις ΑΠΕ είναι αφενός μεν να εγγυούνται την αδιάκοπη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, αφετέρου δε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και γιατί όχι και εγχώρια εξαγώγιμα προϊόντα στο μέλλον. Ταυτόχρονα χρειάζεται κι ένα σχέδιο μετάβασης στη μετα-λιγνιτική εποχή για τις περιοχές που εξαρτώνται σήμερα έντονα από το λιγνίτη. Συνέχεια

Εξόρυξη υδρογονανθράκων

ΣΥΝΟΨΗ

Η πιθανή ύπαρξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων είναι ένα σοβαρό ζήτημα που πρέπει να προσεγγιστεί επιστημονικά και όχι καιροσκοπικά. Χρειάζεται να εξετασθούν όλα τα σχετικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την οικονομική αποδοτικότητα, τις πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον και σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες, τις γεωπολιτικές ισορροπίες, έχοντας κατά νου πάντα ότι αν θέλουμε να επιτευχθεί ο συμφωνημένος στόχος για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2°C, ένα μεγάλο μέρος των παγκόσμιων αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων θα πρέπει να παραμείνει στο υπέδαφος.

 

Βασικό μέλημα παράλληλα, αλλά και πριν την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου που διαθέτουμε, θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος με σχετικές μελέτες και έρευνες αναφορικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις και πως αυτές μπορούν να αποφευχθούν. Επιβάλλεται η ανάλυση περιοχών (σε παγκόσμιο επίπεδο) που εκμεταλλεύτηκαν αντίστοιχα κοιτάσματα αναφορικά με τα προβλήματα που αντιμετώπισαν (μόλυνση, ανεπανόρθωτες καταστροφές του περιβάλλοντος κλπ.), έχοντας πάντα ένα σχέδιο αποκατάστασης των περιοχών εξορύξεων ώστε να μην επηρεαστεί μακροπρόθεσμα η χλωρίδα και η πανίδα των περιοχών αυτών.

Κυρίαρχο ρόλο θα πρέπει να παίξει, και εδώ, η έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογιών, που θα άπτονται της αποδοτικής εξόρυξης και αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου, από τα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά κέντρα. Συνέχεια

Εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια

ΣΥΝΟΨΗ

Το κτιριακό δυναμικό της χώρας, το οποίο δύσκολα αντικαθίσταται, ευθύνεται για την κατανάλωση παραπάνω του 40% της καταναλισκομένης ενέργειας στη χώρα, ένα νούμερο που ξεπερνά τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Όπως και με την πλειοψηφία των ενεργειακών εθνικών ζητημάτων, έτσι και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας αποτελεί Ευρωπαϊκό στόχο (20% βελτίωση μέχρι το 2020).

Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» θα πρέπει να συνεχιστεί και να αναβαθμιστεί ριζικά ώστε να στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση 1 εκατομμυρίου κτιρίων σε βάθος δεκαετίας, αφού διορθωθούν οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που δημιουργούν χρονικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων. Είναι επιτακτική η χρήση ηλιακών θερμοσιφώνων στις κατοικίες, ενώ θα πρέπει να προωθηθούν τα θέματα συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού (ΣΗΘ) σε μεγάλα κτίρια καθώς και η εγκατάσταση συλλογικών ΑΠΕ και ΣΗΘ σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου και οικισμού. Η συνέχιση του προγράμματος φωτοβολταϊκών σε οικιακές και επαγγελματικές στέγες και επέκτασή του στη δυνατότητα εγκατάστασης μικρών ανεμογεννητριών θα βοηθούσε επίσης στην ενεργειακή εξοικονόμηση. Συνέχεια

Λαθρεμπόριο καυσίμων

ΣΥΝΟΨΗ

Στην Ελλάδα παρατηρείται σημαντικής έκτασης λαθρεμπόριο καυσίμων κατά τη διακίνηση και μεταπώληση τους από το διυλιστήριο μέχρι τον τελικό καταναλωτή. Με την τοποθέτηση του συστήματος ελέγχου εισροών – εκροών στα πρατήρια καυσίμων και στους μεταπωλητές καυσίμων γίνεται ένα μεγάλο βήμα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Χρειάζεται το σύστημα να βελτιωθεί, προσαρμοστεί και να επεκταθεί στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις και μέσα διακίνησης καυσίμων συμπεριλαμβανομένων των διυλιστηρίων. Σε διάστημα 5ετίας όλα τα πρατήρια θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να εναρμονιστούν με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και όπου απαιτείται η εναρμόνιση να γίνεται βάση των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στην χώρα μας. Συνέχεια

Κλιματική Αλλαγή: Συνοπτικά – προτεραιότητες

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ευρωπαϊκή πολιτική έχει προτείνει πληθώρα μέτρων για την κλιματική αλλαγή, πολλά (ή τα περισσότερα ή συνολικά) από αυτά όμως μπορούν να χαρακτηριστούν ως ανεπαρκή συγκρινόμενα με την σοβαρότητα του προβλήματος. Επικεντρώνεται τόσο στην μείωση εκπομπής των ρύπων του θερμοκηπίου, όσο και στην προσαρμογή στις κλιματικές μεταβολές. Οι ελληνικές κυβερνήσεις όμως αδρανούν ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων κυμαίνεται από επαρκής, όπου υπάρχουν αναγκαστικές δεσμεύσεις (πχ αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2 για μεγάλες εταιρίες), έως την προβληματική ή την ανύπαρκτη, όπως σε ό,τι αφορά τα μέτρα προσαρμογής.

Είναι προφανές ότι η εφαρμογή αυτών που έχουν συμφωνηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι επείγουσα αλλά, αν λάβουμε υπόψη ότι η Ελλάδα θα είναι σύμφωνα με την έκθεση του IPCC μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που θα πληγούν εντονότερα από την κλιματική αλλαγή, η ελληνική πολιτική πρέπει να είναι πιο τολμηρή και καινοτόμα. Αυτό όμως για να μην παραμείνει ευχή θα πρέπει να μεταφραστεί σε πολιτικές στήριξης σε όλα τα επίπεδα και τομείς, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας, ώστε να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Η κλιματική πολιτική δεν είναι ένα ακόμα επιπλέον οικονομικό βάρος. Αντίθετα μπορεί να ωθήσει τη χώρα στην έξοδο από την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση με την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων, την προσέλκυση επενδύσεων και την αποφυγή ή μείωση του κόστους των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος.

Οι κύριοι τομείς στους οποίους θα πρέπει να επικεντρωθούμε είναι οι εξής:

  • Επανασχεδιασμός των θεσμικών δομών: ενίσχυση της Γενικής Γραμματείας Κλιματικής Αλλαγής σε προσωπικό και αρμοδιότητες, ίδρυση διυπουργικού οργάνου για χάραξη εθνικής πολιτικής και συντονισμός – παρακολούθηση της
  • Παραγωγή ενέργειας: σταδιακή απεξάρτηση από το λιγνίτη, με αντικατάσταση του από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εγχώρια παραγωγή εξοπλισμού απεξάρτηση από τις πετρελαϊκές μονάδες στα νησιά μέσω διασύνδεσής τους με την ηπειρωτική χώρα,
  • Ελληνική βαριά βιομηχανία: διευκόλυνση της χρήσης εναλλακτικών καυσίμων για τη βιομηχανία, μέσω της διασφάλισης σε εθνικό επίπεδο των απαραίτητων ροών με ίδρυση εθνικού φορέα συντονισμού για τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων και βιομηχανικών παραπροϊόντων.
  • Ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων: ενεργειακή αναβάθμιση αυτών των κτιρίων και τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος τους στο πλαίσιο ενός συνολικού προγράμματος που θα περιλαμβάνει –ανά περιοχή- κάποιες εκατοντάδες κατοικίες και θα επιτυγχάνει οικονομία κλίμακας, επιδότηση μέσω του σημερινού κονδυλίου για επίδομα θέρμανσης.
  • Μεταφορές: επέκταση σιδηροδρομικού δικτύου που θα επιτρέπει σε εμπορευματικούς συρµούς σταθερής σύνθεσης να κυκλοφορούν ώστε να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα του, προώθηση της χρήσης  αυτοκινήτων που θα κινούνται με φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα, δημιουργία εκτενούς δικτύου εναλλακτικών μορφών μετακίνησης, ανάπτυξη των ΜΜΜ, περιορισμός της κίνησης των αυτοκινήτων στα κέντρα των πόλεων.
  • Προσαρμογή: διαμόρφωση εθνικού και περιφερειακών σχεδίων προσαρμογής σε τομείς όπως η γεωργία, η αλιεία, η δασοκομία, οι υποδομές και δημιουργία μηχανισμών παρακολούθησης των κλιματικών αλλαγών, πρόβλεψης και στήριξης των πληττόμενων ανθρώπων και οικοσυστημάτων, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
  • Τι μπορεί να κάνει το κράτος: τα νέα κρατικά αυτοκίνητα θα πρέπει να είναι ηλεκτρικά, όλα τα δημόσια και κτήρια θα πρέπει να περιορίσουν τις ενεργειακές τους ανάγκες, οι δημόσιες δαπάνες για μεγάλα έργα θα πρέπει να περιλαμβάνουν μελέτη κύκλου ζωής και να προκρίνεται η πιο βιώσιμη λύση
  • Τι μπορεί να κάνουν οι πολίτες: συστηματική ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση που επηρεάζουν τον τρόπο ζωής μας και τις καθημερινές μας συνήθειες (στο διαχωρισμό απορριμμάτων, στη μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου, στην θέρμανση, ψύξη των κατοικιών).
  • Το Ταμείο Συνοχής, τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το HORIZON 2000, που προβλέπει διάθεση 35% του προϋπολογισμού του στην έρευνα και ανάπτυξη για την κλιματική αλλαγή, αποτελούν σημαντικές πηγές χρηματοδότησης και πρέπει να εξασφαλιστεί η μέγιστη απορρόφησή τους δια μέσου των παραπάνω προτάσεων.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Η Ευρωπαϊκή πολιτική έχει προτείνει πληθώρα μέτρων για την κλιματική αλλαγή, πολλά (ή τα περισσότερα ή συνολικά) από αυτά όμως μπορούν να χαρακτηριστούν ως ανεπαρκή συγκρινόμενα με την σοβαρότητα του προβλήματος. Επικεντρώνεται τόσο στην μείωση εκπομπής των ρύπων του θερμοκηπίου, όσο και στην προσαρμογή στις κλιματικές μεταβολές. Οι ελληνικές κυβερνήσεις όμως αδρανούν ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων κυμαίνεται από επαρκής, όπου υπάρχουν αναγκαστικές δεσμεύσεις (πχ αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2 για μεγάλες εταιρίες), έως προβληματική ή ανύπαρκτη, όπως σε ό,τι αφορά τα μέτρα προσαρμογής.

Είναι προφανές ότι η εφαρμογή αυτών που έχουν συμφωνηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι επείγουσα αλλά, αν λάβουμε υπόψη ότι η Ελλάδα θα είναι σύμφωνα με την έκθεση του IPCC μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που θα πληγούν εντονότερα απο την κλιματική αλλαγή, η ελληνική πολιτική πρέπει να είναι πιό καινοτόμα. Αυτό όμως για να μην παραμείνει ευχή θα πρέπει να μεταφραστεί σε πολιτικές στήριξης σε όλα τα επίπεδα και τομείς, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας, ώστε να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη της χωράς.

ΘΕΣΗ

Η κλιματική πολιτική δεν είναι ένα ακόμα επιπλέον οικονομικό βάρος. Αντίθετα μπορεί να ωθήσει τη χώρα στην έξοδο από την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση με την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων, την προσέλκυση επενδύσεων και την αποφυγή ή μείωση του κόστους των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος. Τα ορυκτά καύσιμα ανήκουν πλέον όλο και περισσότερο στο παρελθόν και η επιμονή της προτεραιότητας της επένδυσης σε αυτά θα είναι σπατάλη των λίγων οικονομικών πόρων που διαθέτουμε.

ΠΡΟΤΑΣΗ

Οι κύριοι τομείς στους οποίους θα πρέπει να επικεντρωθούμε είναι οι εξής:

Επανασχεδιασμός των θεσμικών δομών

H Γενική Γραμματεία Κλιματικής Αλλαγής πρέπει να ενισχυθεί σε προσωπικό και αρμοδιότητες. Ο ρόλος της πρέπει να είναι διπλός: χάραξη εθνικής πολιτικής για την κλιματική αλλαγή (μείωση εκπομπών και προσαρμογή) μέσω ενός διυπουργικού οργάνου και συντονισμός – παρακολούθηση της εφαρμογής αυτής της πολιτικής. Η πολιτική για την κλιματική αλλαγή πρέπει να στοχεύει στην ενσωμάτωση της στις υφιστάμενες τομεακές πολιτικές και όχι να αποτελέσει μια αυτόνομη αποσπασματική πολιτική. Η εφαρμογή της πρέπει να γίνεται σε τοπικό επίπεδο με περιφερειακές στρατηγικές, που θα προσαρμόζουν τα μέτρα στις εκάστοτε τοπικές ιδιαιτερότητες και που θα χρησιμοποιούνται ως κριτήριο στην επιλογή κάθε παραγωγικής και αναπτυξιακής τοπικής επένδυσης. Αυτό συνεπάγεται μεταφορά αρμοδιοτήτων στην περιφέρεια. Ο συντονισμός θα είναι λοιπόν τόσο οριζόντιος (μεταξύ τομέων) όσο και κάθετος (μεταξύ επιπέδων διοίκησης).

Παραγωγή ενέργειας

Η απεξάρτηση από το λιγνίτη πρέπει να είναι ο κύριος στόχος. Πιο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η πλήρης διασύνδεση του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος με το ευρωπαϊκό σύστημα. Ο άμεσος στόχος θα πρέπει να είναι τουλάχιστον η απεξάρτηση από τις πετρελαϊκές μονάδες στα νησιά μέσω διασύνδεσής τους με την ηπειρωτική χώρα. Απαιτείται μακροχρόνιος σχεδιασμός με ένταξη στο μίγμα ενέργειας περιβαλλοντικά ουδετέρων αλλά οικονομικά εφικτών εναλλακτικών. Αιολική ενέργεια, υδροηλεκτρικά έργα μικρού μεγέθους και φωτοβολταϊκά θα είναι σίγουρα μέρος του σχεδιασμού, καθώς και άλλες ανανεώσιμες πηγές που δεν έχουν αξιοποιηθεί ουσιαστικά ως τώρα, όπως η βιομάζα, η γεωθερμία και τα θερμικά ηλιακά. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να ενσωματώσει ιδιωτικά κεφάλαια και απαραίτητα εγχώρια παραγωγή εξοπλισμού, ώστε το μεγαλύτερο μέρος της προστιθέμενης αξίας να παραμείνει στη χώρα. (Αναλυτικά)

Ελληνική βαριά βιομηχανία ( χάλυβας, αλουμίνιο, τσιμέντο κ.α.)

Βραχυπρόθεσμος στόχος θα πρέπει να είναι η διευκόλυνση της χρήσης εναλλακτικών καυσίμων για τη βιομηχανία, μέσω της διασφάλισης σε εθνικό επίπεδο των απαραίτητων ροών. Απορρίμματα όπως το RDF, η βιομάζα, η λυμματολάσπη, τα υπολείμματα αγροτικών διεργασιών, τα πλαστικά των θερμοκηπίων κλπ, δεν είναι άχρηστα, αλλά μπορούν να γίνουν εθνικός πλούτος. Η αδειοδότηση για τη χρήση τέτοιων καυσίμων θα πρέπει να συμβαδίσει με την ανάπτυξη πολιτικών ανακύκλωσης. Εάν κριθεί σκόπιμο, ίσως χρειαστεί η ίδρυση εθνικού φορέα συντονισμού για τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων και βιομηχανικών παραπροϊόντων. Ειδικότερα η χρήση βιομηχανικών παραπροϊόντων θα πρέπει να ενθαρρυνθεί, αίροντας ξεπερασμένους κανονιστικούς περιορισμούς που έχουν συνταχθεί δεκαετίες πριν.

Ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων.

Είναι απαραίτητη μια εθνική προσπάθεια για την ενεργειακή αναβάθμιση αυτών των κτιρίων και τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματός τους. Υπάρχουσες πολιτικές προς αυτή την κατεύθυνση δεν είναι επαρκούς κλίμακας για να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα και έχουν αποδειχθεί αρκετά δυσλειτουργικές στην εφαρμογή τους.. Το κόστος μπορεί να μειωθεί σημαντικά αν η αναβάθμιση κάθε κατοικίας δεν γίνεται ξεχωριστά από κάθε μεμονωμένο ιδιοκτήτη, αλλά στο πλαίσιο ενός συνολικού προγράμματος που θα περιλαμβάνει –ανά περιοχή- κάποιες εκατοντάδες κατοικίες. Σε αυτή την περίπτωση ο έλεγχος καλής εφαρμογής θα είναι σημαντικά πιο εύκολος, καθώς θα γίνεται δειγματοληπτικά. Το συνολικό κόστος για τον ιδιοκτήτη της κάθε κατοικίας (που μπορεί να επιδοτείται μέσω αντίστοιχων κονδυλίων) θα πρέπει να αποπληρώνεται σε βάθος χρόνου, ενώ η μηνιαία δόση θα πρέπει να αντισταθμίζεται από τα χρήματα, που θα κερδίζει από τη μείωση της ενεργειακής του κατανάλωσης. Για νέα κτίρια επιβάλλεται η αυστηροποίηση  των κανονισμών και η μελέτη των ενεργειακών τους αναγκών καθ’όλο τον αναμενόμενο χρόνο ζωής τους.

Μεταφορές

Η Ελλάδα δε διαθέτει επαρκές σιδηροδρομικό δίκτυο. Προκειμένου να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση  για να φτιαχτούν τέτοιες υποδομές προτείνεται η ανάπτυξη κυκλικών διατάξεων γραµµών στην αφετηρία και τον προορισμό που να επιτρέπουν σε εµπορευµατικούς συρµούς σταθερής σύνθεσης να κυκλοφορούν κατά µήκος συνεχούς κυκλώµατος και του αναγκαίου εξοπλισμού για την ταχύτατη φόρτωση και εκφόρτωση. Ο σιδηρόδροµος µπορεί έτσι να καταστεί ανταγωνιστικός ακόµη και σε µικρού µήκους διαδροµές. Όσον αφορά στο στόλο των αυτοκινήτων, αυτός αντικαθίσταται πολύ πιο σύντομα. Προτείνουμε την προώθηση της χρήσης  αυτοκινήτων που θα κινούνται με φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα. Το κράτος θα πρέπει να καταργήσει την φορολογική επιβάρυνση τέτοιων αυτοκινήτων, ώστε να γίνουν ελκυστικότερα και πιο προσιτά οικονομικά. Είναι προφανές ότι θα πρέπει σε όλες τις πόλεις να δημιουργηθεί άμεσα εκτενές ασφαλές δίκτυο εναλλακτικών μορφών μετακίνησης και ικανοποιητικές συνδέσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς και να περιοριστεί η κίνηση των αυτοκινήτων στα κέντρα των πόλεων. Η μείωση των διαθέσιμων λωρίδων ή/και πεζοδρομήσεις θα συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου. (Αναλυτικά)

Προσαρμογή

Καθώς είναι πλέον σαφές ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι αναστρέψιμη, η προσπάθεια στρέφεται αφενός στον περιορισμό της και αφετέρου στην αντιστάθμιση των επιπτώσεων της. Για το σκοπό αυτό απαιτούνται επείγουσες παρεμβάσεις και στην  πολιτική προστασία. Η Ελλάδα υπέγραψε την συμφωνία του Kyoto χωρίς να θέσει σε εφαρμογή κανένα από τα προβλεπόμενα μέτρα. Οι ανεξέλεγκτες πυρκαγιές και οι καταστροφικές πλημμύρες των τελευταίων ετών στοίχισαν ανθρώπινες ζωές και προκάλεσαν τεράστιες υλικές ζημιές. Είναι λοιπόν επείγον να διαμορφωθούν εθνικό και περιφερειακά σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί παρακολούθησης των κλιματικών αλλαγών, πρόβλεψης και στήριξης των πληττόμενων ανθρώπων και οικοσυστημάτων, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Παράλληλα, τομείς όπως η γεωργία, η αλιεία, η δασοκομία, πρέπει να αναπτύσσονται λαμβάνοντας υπόψη τις επερχόμενες κλιματικές μεταβολές (μείωση των υδάτικών πόρων, διατάραξη των ιχθυοπληθυσμών και της βιοποικιλότητας) και προσαρμόζοντας τις πρακτικές εκμετάλλευσης με γνώμονα την βιώσιμη ανάπτυξη τους.

Τι μπορεί να κάνει το κράτος

Υπάρχει επίσης μια σειρά ενεργειών που θα πρέπει να γίνουν, ακόμη και εάν αυτές είναι σε επίπεδο συμβολισμού. Όλα τα νέα κρατικά αυτοκίνητα θα πρέπει είναι ηλεκτρικά, ενώ όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και κτήρια θα πρέπει να περιορίσουν τις ενεργειακές τους ανάγκες ( έξοδα ψύξης και θέρμανσης, ηλεκτρικοί λαμπτήρες, κατανάλωση χαρτιού, κλπ). Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων θα πρέπει να συμπεριλάβει τα δημόσια κτίρια.

Όλες οι δημόσιες δαπάνες για μεγάλα έργα (πχ με προϋπολογισμό πάνω από 2 εκ ευρώ) θα πρέπει να περιλαμβάνουν μελέτη κύκλου ζωής και να προκρίνεται η πιο βιώσιμη λύση.

Τι μπορεί να κάνουν οι πολίτες

Απαιτείται η ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση τους Αυτό δεν είναι μια θολή πρόταση – χρειαζόμαστε την αποδοχή της κοινωνίας και του κάθε ατόμου ξεχωριστά, καθώς πολλές αλλαγές θα επηρεάσουν τον τρόπο ζωής μας, αλλά και τις καθημερινές μας συνήθειες. Στο άμεσο μέλλον θα πρέπει να αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο και κόπο για να διαχωρίζουμε αποτελεσματικότερα τα οικιακά μας απορρίμματα. Θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι θα μετακινούμαστε λιγότερο με αυτοκίνητο μέσα στην πόλη. Οι ηλεκτρικές συσκευές που θα αγοράζουμε, θα πρέπει να έχουν τα ανώτερα επίπεδα ενεργειακής απόδοσης, ενώ θα πρέπει να ξανασκεφτούμε τον τρόπο με τον οποίο θα θερμαίνουμε ή θα ψύχουμε τα σπίτια μας.

Το Ταμείο Συνοχής, τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το HORIZON 2000, που προβλέπει διάθεση 35% του προϋπολογισμού του στην έρευνα και ανάπτυξη για την κλιματική αλλαγή, αποτελούν σημαντικές πηγές χρηματοδότησης και πρέπει να εξασφαλιστεί η μέγιστη απορρόφηση τους. Για να επιτευχθεί αυτό είναι αναγκαία η ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής ως κεντρικό κριτήριο χάραξης πολιτικών σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς που άπτονται των προαναφερθεισών πηγών εκπομπής ρύπων του θερμοκηπίου και της προστασίας των ανθρώπων και των φυσικών πόρων.

Ηλεκτροκίνηση & Απεξάρτηση από Ρυπογόνα Καύσιμα

ΣΥΝΟΨΗ

Μετά το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο που εξήγγειλε το ΥΠΕΚΑ, φαίνεται πως ανοίγει ο δρόμος για την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα, τόσο σε επίπεδο υποδομής δικτύου σταθμών φόρτισης, όσο και στο φορολογικό πλαίσιο για αγορά ηλεκτρικού ΙΧ. Η Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθήσει την Ευρωπαϊκή τάση, να στηρίξει τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ρυπογόνα καύσιμα και να θέσει τις δομές μιας αειφόρου κοινωνίας. Η Κομισιόν πρότεινε την εγκατάσταση 13.000 σημείων φόρτισης μέχρι το 2020, με τουλάχιστον το 10% αυτών να είναι προσβάσιμοι σε δημόσιους χώρους.

Θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί άμεσα το παραπάνω νομοθετικό πλαίσιο, να δοθούν επιπλέον κίνητρα στους υποψήφιους αγοραστές ηλεκτρικών ΙΧ και να ξεκινήσει παράλληλα να αναπτύσσεται το δίκτυο σταθμών φόρτισης τόσο σε επίπεδο δήμου (στα δημοτικά πάρκινγκ, σε δημόσια κτήρια & Οργανισμούς) όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ένα ποσοστό, της τάξεως του 5%, των θέσεων στα νέα πάρκινγκ (δημόσια & ιδιωτικά) να παραχωρείται ειδικά για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Στις συγκεκριμένες θέσεις θα υπάρχει κατάλληλη τεχνική υποδομή με σταθμούς γρήγορης φόρτισης. Ειδικότερα, για όσες εταιρίες αξιοποίησης ιδιωτικών πάρκινγκ πληρούν το παραπάνω κριτήριο, να προβλέπονται αντισταθμιστικά οφέλη (πχ. ευκολότερη αδειοδότηση). Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, λόγω της σύγχρονης τεχνολογίας που εσωκλείουν, μπορούν να συνδυαστούν και με άλλες υπερσύγχρονες συσκευές/εφαρμογές, όπως έξυπνοι μετρητές, έξυπνα σπίτια, ΑΠΕ, ηλεκτρονικές διαδικτυακές εφαρμογές, θέματα γενικά που αποσκοπούν σε πιο αποδοτική χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Συνέχεια